Het pastoraat… Het eerste wat in veel mensen opkomt, is het beeld van een dominee of een ouderling die bij de mensen thuis komt en daar gesprekken met ze voert.
Maar het pastoraal werk van vandaag de dag behelst meer en andere dingen. Het heeft een andere vorm gekregen. Maar de kern ervan blijft de uitgereikte hand. Met andere woorden, hoe maak en houd je contact met gemeenteleden die niet meer zelf naar de kerk kunnen komen? Met mensen die eenzaam zijn of worstelen met grate en kleine levensvragen? Hoe houd je de verbondenheid binnen de gemeente levend? Hoe help je aarzelende, hulpzoe kende gemeenteleden de drempel over? En hoe reikje de hand aan mensen buiten de kerk, zoals gemeenteleden die wel ingeschreven staan maar (nag) geen voet in de kerk hebben gezet, of mensen die niet kerkelijk zijn, maar misschien wel die stap willen zetten?
De vier wijkgemeenten van Protestantse Gemeente Arnhem (Arnhem-Zuid, -Noord, de Parkstraatgemeente en gemeente De Rank) hebben, uitgaande van de kern van het pastoraat, ieder hun eigen wijze waar op ze het pastoraal werk handen en voeten geven. Er wordt stevig nagedacht over het moderne pastoraat. In 2021 schreven predikanten van PGA-Noord Arjen Hiemstra en Monique Maan samen ‘Aanzet tot een protocol rand pastoraat in de PGA’. En de groep random het pastoraat in Zuid ontwikkelde een beleidsplan met de titel ‘Omzien naar elkaar’ […].
Parkstraatgemeente
In de Parkstraatgemeente wordt het pastorale werk ‘contactwerk’ genoemd. Ook hier wordt veel waarde gehecht aan onderlinge contacten, zo vertelt Tineke Lely. Omdat de gemeente maar klein is en veel gemeenteleden elkaar al vele jaren kennen, zijn die contacten erg hecht.
Binnen het contactwerk zijn twee contactcoördinatoren, die in overleg met de predikant verantwoordelijk zijn voor allerlei activiteiten. De zes tot acht contactleden bezoeken regelmatig een of meer gemeenteleden. In totaal ontvangen ongeveer vijftien mensen regelmatig bezoek. Ook nieuwe gemeenteleden worden door de coördinator bezocht voor een welkomgesprek. Zegt een gemeente lid op, dan is er een exitgesprek, ook bij diegene thuis. De coördinatoren kijken regelmatig of de contacten goed lopen en checken of er anderen binnen de gemeente zijn die behoefte hebben aan bezoek. Op aanvraag is ook mogelijk. De coördinatoren zoeken dan iemand die een goede match is.
Net als in Zuid is er tweemaal per jaar een bijeenkomst van de contactleden, waarin aspecten van het werk worden uitgediept. De Parkstraatgemeente trekt daar deskundigen van buiten de gemeente voor aan.
Tineke kan niet met zekerheid zeggen of er een drempel is, maar omdat de gemeente klein is, zijn de contactlijnen informeel en kort. Zo komt het bezoekwerk min of meer organisch tot stand en wordt er niet vanuit een beleidsplan gewerkt.
Ook bij de Parkstraatgemeente vormt het koffiedrinken na de dienst het grote ontmoetmoment, waarin gemeenteleden kunnen bijkletsen, maar waar ook nieuwe leden of mensen die zich wat minder vaak laten zien bij de gesprekken worden betrokken.
Door het jaar heen verspreiden de contactcoördinatoren en andere gemeenteleden attenties, kerstbundels en veertigdagenkalenders. En om de banden onderling nog eens extra aan te halen, vinden ieder jaar drie ‘groothuismaaltijden’ met een speciaal thema plaats bij een gemeentelid thuis, waaraan in totaal zo’n vijfentwintig gemeenteleden deelnemen.
De predikant heeft regelmatig contact met een aantal twintig- tot veertigjarigen, die belangstellend of randkerkelijk genoemd kunnen worden. In de Parkstraatgemeente wordt regelmatig een maaltijd gehouden, waar ook nieuwkomers graag op af komen. Zo was er een verliesmaaltijd met Allerzielen en eten jonge ouders met de kinderen pizza op kerstavond en wordt op Witte Donderdag het avondmaal gevierd.
Tekst afkomstig uit maandblad De Brug, editie november 2024.
Geschreven door Josée Westrik